Яру кваса – «кимирсен»
Яру кваса сегьнедиз къвезва. Адан гъиле сив кIевнавай шуьшедин балон ава. Яру кваса саламни тагана ЦIару квасадин патавай тIуз алатзава.
ЦIару кваса: — Я кьейи хва, Яру кваса, ваз вуч хьанва? Ви гъил чIемеда, сив виртIеда гьатнавани? Вуна саламни гузмач хьи!
Яру кваса: — Сад лагьайди, зун ваз и чIавалди чидай Яру кваса туш. Зун господин Яру кваса я! И кар рикIел хуьх! Кьвед лагьайди, вун гьим я хьи, за ваз салам гурай. Вун вуж я? Простой ЦIару кваса! Вун гьинай (гъилив чил къалурзава), зун гьинай! (гъилив цав къалурзава).
ЦIару кваса: — Вун накьан йикъалди тIветI хьиз залай элкъвез «Заз са пIапIрус це!», «Заз са виш грам эрекь цуз!» лугьуз минетзавай къекъвераг туширни?. Са йифен къене вакай господин хьанани?
Яру кваса: — Эхь! Закай господин хьанва! Зун гила кимирсен я!
ЦIару кваса: — Вуж?
Яру кваса: — Кимирсен! Ваз гилани «кимирсен» гаф ван хьайиди тушни? Деревня!

ЦIару кваса: — Я кьейи хва, Ким Ир Сен кореецрин фадлай рягьметдиз фейи пачагьдин тIвар тир. Вун гьинай (гъилив чил къалурзава), Ким Ир Сен гьинай (гъилив цав къалурзава). Белки ваз коммерсант лугьуз канзаватIа?
Яру кваса: — Абур гьа са гафар тушни?
ЦIару кваса: — Ваъ, я кьейи хва, ваъ! Коммерсант эвел са вуч ятIа маса къачуна, ахпа ам багьа къиметдихъ маса хгузвайдаз лугьузвайди я! Вуна вуч маса гузва?
Яру кваса: — Ваз зи гъиле авай балон аквазвачни?
ЦIару кваса: — Вуж я, вавай балон къачузвайди?
Яру кваса: — За адан къене авайди маса гузва! И балон михьи гьавадив ацIанва, михьи гьавадив!
ЦIару кваса: — Адакай вуч ийизвайди я?
Яру кваса: — ГьикI вуч ийизва? Ваз аквазвачни машинар инсанрилай гзаф хьанвайди? Ваз аквазвачни, цав угардив ацIанвайди? Ваз чизвачни, михьи гьава дефицит тирди? Гьавиляйни, за къенин йикъалай михьрированный, ширинированный, сафрированный, тапрированный гьава маса гузва!
ЦIару кваса (ягьанатдив): — Абур вуч гафар я?
Яру кваса: — Яб акала, кьейи хва! И гафар латинрин чIалал я! Медицинадин чIалал! Михьрированный – михьнавай лагьай чIал я! И гьавадик тIветIер-ветIер галамайди туш! Гъавурда акьунани? Ширинированный — шекер кутуна ширинарнавай лагьай чIал я! Садра къачурда мад къах чурай, лугьуз! Гъавурда акьунани? Сафрированный — сафунай ягъанвай гьава лагьай чIал я! Сулуфар галамачир! Гъавурда акьунани?
ЦIару кваса: — Сафунай ягъанвай гьава?
Яру кваса: — Эхь! Эхь! Сафунай ягъанвай, гъуьр ягъадай хьиз! Чилин винел сад лагьай сефер я, гьава сафунай ягъиз! И кар за авунва! Къе-пака за Нобелан премия къачурвал я!
ЦIару кваса: — Бес тапрированный вуч лагьай чIал я?
Яру кваса: — Масадбуруз лугьумир, инихъ ша, тапрированный — зи бизнесдик са тIимил тапарарни гала лагьай чIал я!
ЦIару кваса: — Авай-авайвал лугьузва вуна! Ваз чидай кьван вуч я, я кьейи хва!
Яру кваса: — Бес гьикIа! Бес гьикIа! За Дербентда заочни институт куьтягьнавайди я! Зав диплом гвайди я!
ЦIару кваса: — Чан Яру кваса, зунни ви компанидиз кIвалахал къачу ман!
Яру кваса: — Ваъ, яда! Вун гьинай (гъилив чил къалурзава) зун гьинай (гъилив цав къалурзава)! (хъфизва),
ЦIару кваса (минетиз адан гуьгъуна физва): — Бес за хизан хуьдачни? Ша, чина кьведа санал бизнес ийин!
Яру кваса (гъилин гьерекатдив «квахьа, алата» лугьузва): — Уртах афардилай жуван пипIиш хъсан я! (Уьфт ягъиз-ягъиз сегьнедай акъатзава. ЦIару кваса кьве гъил виликна адан гуьгъуьна физва.)

ЦIару квасадин лам
(Яру квасани ЦIару кваса сегьнеда сад-садал гьалтзава)
Яру кваса: — Хъсан хьана вун заз акуна. Заз са меслят авай, вахъ галаз ийидай.
ЦIару кваса: — И сятда зи нервияр чIур хьанва. Зал меслят гудай гьал алач.
Яру кваса: — Вучиз яда?
ЦIару кваса: — Зун кимел алай. Завай лугьун хьана хьи, пака марф къвадай хьтинди я. Кимел ацукьнавай пудакай сада — са ламран хци виридакай хкатна заз хъулгьузва хьи, «Ваз гьинай чида? Вун чалай акьул гзаф авайди хьанани? Пака марф къвадач, кудай рагъ акъатда!» Патав ацукьнавай муькуь кьве ламран хцини адан гафариз къуват гана. Заз жуван кьилиз якIв чимай хьиз хьана!
Яру кваса: — Зун ви дердиниз шерик я, ЦIару кваса! Вуна ламран хва лагьайди, зи рикIел ви лам хтана. ЦIару кваса, ви ламра ханани?
ЦIару кваса: — Вуна вучиз чизазва? Ви куьз керек я, зи ламра ханани, ханачни?
Яру кваса: — Яда, герек я ман!
ЦIару кваса: — Дапустим, хана!
Яру кваса: — Хъсан хьана хьи, ви ламра хана! Ада вуч хана?
ЦIару кваса: — Яда ламра вуч хадайди я? Ламра жейран хадайди туш хьи! ШукIва хана ман!
Яру кваса: — ШукIва?  Ам эркекди яни, дишиди?
ЦIару кваса: — Ваз вуч тафават ава, эркек хьана, диши хьана?
Яу кваса: — Яда, тафават авачиртIа за жузадачир, Заз тамай кIарасар ялун патал эркек шукIва герек я! Заз са ламран хва герек я!
ЦIару кваса (хъуьрезва): — Ваз ламран хва герек яни? Эвелдай гьакI лагь ман! Вуна инихъ килига! (къуьн кьуна Яру квасадин чин сегьнедин са пипIихъ элкъуьрзава) Ваз кимел ацукьнавай пуд аквазвани? Абур вири ламран рухваяр я! Хкягъа жуваз абурукай, пар хъсан ялдай са ламран хва! (кьведни гьа патахъ физва)

Яру квасадин магазин
Яру кваса дезгедин кьулухъ акъвазнава. Витринда ятар, мижеяр, нинияр ва маса затIар эцигнава.
ЦIару кваса (сегьнедиз къвезва): — Мубарак хьурай, мубарак хьурай! Яру кваса, эхир хьи, вакайни алигарх хьана. За гила жув ацукьай-къарагъай чкайрал ви тарифар ийирвал я. Заз алигарх тир дуст ава лугьурвал я! Ваз хъсан реклама хьурай, лугьуз.
Яру кваса: — Вун сагърай! Ви гафар хъсанбур я. Анжах, ваз чир хьухь, гафарихъ за магазиндай са затIни гузвайди туш! Витринра эцигнавай затIар вири пулунихъ я!
ЦIару кваса: — Зун гъавурда ава. Магазинрай гузвай затIар советрин-коммунистрин девирдани пулунихъ тир. Тем более, гила – капитализмада! Зун пул гуз гьазур я! Анжах заз герек тир товардихъ!
Яру кваса: — Ваз вуч герек ятIа, вири зи магазинда авазва.
ЦIару кваса: — Вири?
Яру кваса: — Вири!
ЦIару кваса: — АкI ятIа, заз са киле гьахъ-адалат це.
Яру кваса: — Я ЦIару кваса, гила килеяр амайди туш. Гила вири затIар килойрив алцумзавайди я!
ЦIару кваса: — ЯкI ятIа, заз са кило гьахъ-адалат це!
Яру кваса: — Валлагь ЦIару кваса, шумуд йис я, гьахъ-адалатдин импорт амачиз. Гьахъ-адалат ахъайзавай заводар, фабрикаяр фадлай акъвазнава, абур гьич Дубайдани, Китайдани амач. Вуна са маса затI тIалаб ая!
ЦIару кваса: — АкI хьайила, заз са киле ашкъи–мугьуббат це!
Яру кваса: — Яда, ваз жуваз ашкъи-мугьуббат авачиз яни? Амани ваз за гана канзавани?
ЦIару кваса: — Заз авайтIа, зун ви магазиндиз къведачир ман!
Яру кваса: — Валлагь ЦIару кваса, ашкъи-мугьуббат гьазурзавай фабрикаяр и Кьасумхуьрел цIийиз-цIийиз ахъайнава, кIвалахик акатнава, лагьудай ванер заз атанва, анжах а коммерсантрихъ галаз заз гьеле контрактар авач. Контракт ктIунайдалай кьулухъ за вав хабар агакьарда, сад лагьай — эксклюзив партиядикай за ваз са кило ашкъи-мугьуббат гуда. Лап ужуздай. Къе ваз завай са маса затI кан хьухь!
ЦIару кваса: — Яда, зун рехъ атIана, жибинда пул туна ви магазиндиз атанватIа, гъил ичIиз хъфин тийин. Заз …женнетдиз са путёвка хьайитIани це, за вилик тIвар кьур затIар вири ана авайди я!
Яру кваса: — Валлагь, дуст, женнетдиз путёвкаяр маса гана  куьтягь хьанва. Абур дефицит я! Абур амач!
ЦIару кваса: — Гьик амач? Вучиз авач? Виридалай шегьре рекьер женнет галай патахъ физвайбур я! Накь Масковдин мер Собянина лугьузвай хьи, шегьердин метродин гила ахъайнавай эхиримжи станция лап женнетдин варарин патав агакьнава! Ви магазинда аниз бес вучиз билет авайди туш?
Яру кваса: — Валлагь, срыв хьанва!  Женнетдин путёвкаяр скинхетрини мигрантри къачуна кутягьнава!
ЦIару кваса: — Зун гила ви магазиндай гъил ичIиз хъфидани?
Яру кваса: — Амай путёвкаяр анжах жегьлемдинбур я! Гудани за ваз жегьлемдиз са путёвка? Гьавая!
ЦIару кваса: — Гьавая? Це кван! ВакIай чIар акъатайтIани хийир я!
Яру кваса: — АкI хьайила зун ваз вак яни?  (стул кьуна ЦIару кваса ягъун патал адан винел физва): — Ма, ваз жегьлемдиз путёвка! Диде икI хьайиди….(ЦIару кваса катзава, Яру кваса адахъ галтугзава)

«Бакьикьи»
Яру квасадини ЦIару квасади санал эрекь хъвазва. Пуд лагьай румка хкажайла Яру квасади лугьузва:
Яру кваса: — Я ЦIару кваса, зи рикIе хер хьанвай са дерт ава. Гила хьайитIани ам ваз лугьун тавуна завай акъваз жезвач.
ЦIару кваса: — Лагь, яда! Жуван рикI пад мийир!
Яру кваса: — Шумуд йисар я, чна санал эрекь хъваз. Гилани чна и эрекьдиз са  «лезги салам» тIуькIуьрнавач.
ЦIару кваса: — Эрекьдиз «салам» гун герек яни?
Яру кваса: — Бес гьикIа? ТахьайтIа, са югъ къведа, эрекь Дахди чакай хъелда гьа!
ЦIару кваса: — Вуна дуьз лугьузва! Бес чна гьихътин салам туькIуьрин?
Яру кваса: — Урусри эрекь хъвадайла вуч лугьузва?
ЦIару кваса: — Будем!
Яру кваса: — Даргийри эрекь хъвадайла вуч лугьузва?
ЦIару кваса: — Дирхъаб!
Яру кваса: — Аварри эрекь хъвадайла вуч лугьузва?
ЦIару кваса: — Сахли!
Яру кваса: — Китаецри эрекь хъвадайла вуч лугьузва?
ЦIару кваса: — Чан чун!
Яру кваса: — Бес чаз вучиз жуван гаф авайди туш?
ЦIару кваса: — Вун гьахъ я!
Яру кваса: — Ша, чна эрекьдиз са шиир туькIуьрин.
ЦIару кваса: — Гьихьтин?
Яру кваса:
Эрекь-чехир аваз хьурай,
Закускани галаз хьурай!
Я масадан пулунихъ,
Яни аламаз хьурай!
ЦIару кваса: — Ваъ, пара яргъи жезва! Ша, чна и румка ви шиир-салам галачиз хъван!
Яру кваса: — Вуна за туькIуьрнавай шиир-салам кьабулзавачни? АкI ятIа, за хъелда! За хъвадач!
ЦIару кваса: — Яда, ви салам пара яргъи я!
Яру кваса: — Куьруьди жува лагь!
ЦIару кваса: — Лугьуда! (фикирзава): — Бакьикьи!
Яру кваса: — Вуч?
ЦIару кваса: — Бакьикьи!
Яру кваса: — Ам вуч гаф я!
ЦIару кваса: —  «Будемдилай» кIвечIи яни?
Яру кваса: — Ваъ!
ЦIару кваса: — «Сахлидилай» гъвечIи яни?
Яру кваса: — Ваъ!
ЦIару кваса: — «Дирхъабдилай» ужуз яни?
Яру кваса: — Ваъ!
ЦIару кваса: — «Чан чундилай» агъуз яни?
Яру кваса: — Ваъ!
ЦIару кваса: — АкI ятIа, чна и виш грам «Бакьикьи» лагьана хъван!
Яру кваса: — Вуна зун чIалахъарна! Давай!
(кьведани цана хъвазва): — Бакьикьи! (жемятдиз): -Куьнени чах галаз лагь: «Бакьикьи»!

ЦIару кваса дяведа
ЦIару кваса (сегьнеда Яру квасадал душуш жезва): — Яда, Яру кваса, ваз чидани алатай дяведа зи кьилел вуч атанайтIа?
Яру кваса: — Шумуд йис я, заз гьар юкъуз ви тIиш акваз. Вун физ-хуьквезвай чкаяр  пивнойни духан я! Я кьейи хва, вун дяведа хьайиди яни? Вун мехъерик питарддин ван акъатайла кIев жен патал кьифрен тIеквен жугъурзавай ЦIару кваса тушни?
ЦIару кваса: — Заз цIуд-цIувад тIул авайди я! Ваз дуьньядикай хабар авач! И эхиримжи дяведа Гитлер Кавказдай чукур хъувурди зун тушни?
Яру кваса: — Ваъ, яда?
ЦIару кваса: — Эхь, яда! Зи гьунар, кьегьалвал тарихдин ктабра пример яз къалурзавайди я! Бес вуна ктабар кIелзавачни?
Яру кваса: — Бубади зун школадиз гатаз-гатаз ракъурдай чIавара, чара атIана, сад-кьве ктабдин чар за ахъай авурди я.  А ктабра Жукован, Сталинан, Гитлеран ва масадбурун тIварар авай. Ви тIвар заз са ктабдани акунач хьир.
ЦIару кваса: — Вуна кIелай ктабар зал пехилбуру  кхьенвайбур хьанва! И мукьвара чIехи ксарикай сада хъсан лагьана: «Тарихдин ктабар цIийикIа кхьин хъувуна канзава!». Ваз чидани ада вучиз акI лагьанатIа? А ктабра зи – ЦIару квасадин тIвар авач лугьуз!
Яру кваса: — ГьакI я жал?
ЦIару кваса: — Гьелбетта! Яб акала! За ваз дяведикай рахан. Йикъарикай са югъ я. Ягъ-ягъунар физва. Зи патав гвай салдатар  вири гебердец хьанва.
Яру кваса: — «Гебердец» вуч лагьай чIал я?
ЦIару кваса: — За вун гьикIа гъавурда тван! Вири чилел ярх хьанва, садни къарагъ хъийизмач. Зун – ЦIару кваса ягъи душмандин хура тек алама. Акуна заз кьулухъайни ягъияр къвезва. Зав кьве хилен тфенг гвай. Тфенгдин ифена хъуьтуьл хьанвай са луьле къат авуна элкъуьрна за кьулухъ. Ахпа виликай къвезвайбурузни, кьулухъай къвезвайбурузни цIай гана за. Абур къвезва, за ягъиз ярхарзава! Абур къвезва, за ягъиз ярхарзава!
Яру кваса: — Ахпа вуч хьана?
ЦIару кваса: — Садни акуна заз, кьулухъай зи эрчIи кьуьнел са касди гъил эцигна. А гъилин иесиди заз лагьана: ЦIару кваса, и немецар вири ягъана рекьимир. Са тIимил инсаф ая. Абурни инсанар я! Абурузни хизанар, аялар авайди я!
Яру кваса: — Яда, ам вуж тиртIа? Ви къуьнел гъил эцигнавайди?
ЦIару кваса: — Зун элкъвена килигна. КилигайтIа зи кьулухъ товариш Сталин акъвазнава!
Яру кваса:- Яда, ам вахъ галаз лезги чIалал раханани?
ЦIару кваса: — Эхь! Михьи лезги чIалал. Вуна лугьумир, Сталин лезги тир кьван!
Яру кваса: — Ваъ, яда!
ЦIару кваса: — Эхь яда! (гъилин гьерекатар ийиз-ийиз кьведни сегьнедай акъатзава)

Фейруз Беделахтул