X
    Категории: Статьи

Чи Алескер духтур

Бакудавай Республикадин Нейрохирургиядин начагъханадин чехи дараматдин гураррай виниз хкаж жерла зи рикIел 1992-йисуз зун иниз сифте атай вахтар хтана. Республикадин нейрохирургиядин пун кутурбурукай сад тир Агъаверди Велибегова а чIавара ина кIвалахзавай. «Самур» газетдин редактор Фейруз Беделова зун адакай кхьин патал иниз рекье тунвай. 24 йис алатайдалай кьулухъ къе ина Велибекован рехъ чи чIалал рахазвай кьуд духтурди давамарзава. Элза Кьасумова анестезиология ва реанимация шуьбедин, Рашид Велибеков (Агъаверди Велибегован хва) аялрин хирургиядин шуьбедин, Вадим Зекиевни юкьварин нейрохирургиядин щуьбедин кьиле ава. Къенин чи ихтилат и рекье абурулай виридалай чIехи дережадиз хкаж хьанвай кьилин мастадин нейрохирург духтур Алескер Гьесретовакай я.
1968-йисуз КцIар райондин ТIигьиррин хуьре, малимдин хизанда дидедиз хьайи Алескера 8 клас хайи хуьре куьтягьна Бакудин химияни биология дериндай чирзавай 5№-дин интернат мектебдиз кьабул жезва. Хуьруьн мектеб кIелнавай Алескераз химия, биология, математика амайбурулай хъсан чизватIани азербайжан чIалал авай акцентди ва чIал зайиф чир хьуни ам юлдашрин арада хъуьрунрал вегьенвай. Алескера чIал виридалай хъсан чирун вичин вилик къаст эцигзава. Тек са йисни алат тавунамаз Алескер азербайжандин литератур чIал виридалай хъсан чизвайдаз элкъвенва. Ам са шумудра химиядай, физикадай, математикадай райондин, шегьердин ва республикадин олимпиадайрин гъалибни жезва. 1985-йисуз Алескера и мектеб къизилдин медалдив куьтягьна, документар Азербайжандин Лукьманрин Институтдиз гузава. РикIе Ломоносован тIва­рунихъ галай Москвадин Девлетдин Унвер- си­­тетдин Химиядин факултетдиз гьахьна илимдал машгъул хьун аватIани, диде-бубадин мурад кьилиз акъудун патал химиядай са имтагьан гана ам Бакудин Лукьманрин Институтдиз гьахьзава. I993-йисуз институтни яру дипломдалди акьалтрай Алескер клиник ординатура кIелун патал Республикадин Нейрохирургиядин начагъханада чи ватанаэгьли, республикада нейрохирургиядин пун кутунавай Агъаверди Велибекован телебе жезва. Ординатура акьатIарайдалай кьулухъ адаз кьвед лагьай сеферда аскервилиз эверзава. Кьве йисуз Советрин кьушунра къуллугъ авурдалай кьулухъ пуд йисузни Азербайжандин кьушунра яракьан хирург яз къуллугъзава.
Аскервал акьалтIрай 1999-йисалай къенин йикъалди Алескера Республикадин Нейрохирургиядин начагъханада кьилин мастадин хирургиядин шуьбеда нейрохирург яз кIвалахзава. Уру­- сатда, Украинада, Турцияда, Германияда илимдин конференцийра ва семинарра чирайбур, Агъа­верди Велибегова гайибурун винел хтайдалай кьулухъ Алескеракай Республикада тупIув къалурдай нейрохирург хьанва. Къенин юкъуз ада кьилин мас­туна республикада сифте яз микрохирургиядикай менфят къачуна цIудалай виниз операцияйриз авторвалнава. Икьван чIавалди аневризма, артериовеноз малформация, каверноз ангиома ва мад икI операцияяр авун патал къецепатан уьлквейриз фена кан жезвайтIа, къе и операцияяр Алескер духтурди Бакуда «вилер мичIна» ийизва. Ам гьакI­ни къенин юкъуз кьилин ва юкьан мастуна авай дакIунрални машгъул жезвай хиругрин арада виридалайни тIвар-ван авайди я. И рекье адаз къенин юкъуз вирида хъсан духтур яз кьабулнавай Рауф Садыкъов хьтин телебеярни ава.
Вичин кардин профессионал тир Алескер духтур гьакIни хийи чIалан, литературадин, културадин республикада кьиле физвай вири мярекатрин активрикай я. Гьеле чун кьведни телебе тир чIавара за «Самур» газетда кьиле тухвай «Лезгийрин къенин гьалар» тIвар алай элкъвей столда Гуьлалиев Эйваз, Атакшиев Тажидин, Алиев Рамазан, Агъаева Дилбер, Сеферова Амаля, Османов Фехреддин, Жагьангиров Зогьрабахъ галаз вад лагьай курсуна кIелзавай Гьесретов Алескерани иштиракнай. Анал ада лагьай гафар къенин йикъалдини актуал яз ама.
А. ГЪЕСРЕТОВ: “Алай чIавуз цIурусоюзда ва гьакIни Азербайжанда кьиле физвай дегишвилериз килигна вири алимри чпин халкьариз и гьалдай яргъал тевгьена экъэчIдай рекъер къалурзава. Квевай ятIани чи интелегенция къе тапанна акъвазнава. КичIезватIа чидач, алакьзавач­- тIа чидач, тахьайтIа мумкинвал гузвачтIа чидач. Амма идалди абурувай чпиз рехъ акъудиз жедач. Вучиз лагьайтIа, чIав акъвазнавач, ада вичихъ галаз кIвач-кIваче тван тийизвайбуруз кIур гуда, абур кIвачерик кумукьда…”(«Самур» газет 1992-йис 18 май)
Къе Алескер духтур республикада хийи чIал хуьн патал гъиляй къвезвай вири крарикай менфят къачуз алахъзава. Ада хайи чIал хестеяр патал виридалай важиб дарманрикай сад я лугьу­за. Духтурдихъ галаз хайи чIалал рахай вири хес­тейрин гьалар акваз-акваз ахъа жезва. Гьавиляйни адан столдал гьар чIавуз «КцIар», «Самур» газетар ва «Алам» журнал жезва.
Поэзиядални рикI алай духтур фад фад гьакI­ни телебе чIаван дустар тир Эйвазанни Билалан къвалав жезва. Са сеферда са гатун юкъуз чун духтурдихъ галаз Яламадай Чпирдал Эйваз малимдиз мугьман хьун патал физвай. Яргунрин магазиндадай са вуч ятIани къачуна машиндиз ахкъах хъийиз кан хьайила са итимди чи вилик пад атIана.
-Ваз зун чир хьаначни духтур?
-Са тIимил вун яхун тиртIа, Играмидиз ухшар жедай.
-Я чан духтур бес зун гьа Играми я ман. Зун гила чкадиз хтанва. За куьн къе инлай санизни ахъайзавайди туш. Къе куьн зи мугьманар я.
Играмидиз чалай гъил къачуз канзавачир, чазни вахт авачир. Къвери сеферда хьурай- лагьа­на чун чара хьайидалай кьулухъ духтурди заз Играми вичин патав гъайила вич- вичел аламачиз, уьмуьрдихъ са кIусни умуд кумачиз, кьиле уьте фенвай диши дакIун аваз гъайидакай ихтилатнай. Вишералди ихьтин умуд амачир хестейриз Алескер духтурди кьвед лагьай сеферда уьмуьр хъганва. Муьжуьд сятда авур операциядин себеб яз Играми вичин хизандив агат хъувуна. Ихьтин ва идалайни залан начагъ яз Алескер духтурди чпин хизанрив агуд хъувунвайбурун кьадар къе вишералди я.
Са кIусни буш вахт авачтIани ам са герен вахт гьатайла илимдални машгъул жезва. Алай чIавуз Алескер духтурди нейрохирургияда вичи авур цIийивилерикай кхьенвай цIудралди илимдин макъалаяр къецепатан журналризни акъатзава. Адан хизанда кьве хва чIехи жезва. ЧIехи хва Самира Азербайжандин Дипломатик Академияда, гъвечIи хва Рустама лагьайтIа Бакудин «Деянет» туьрк лицейдин кIуьд лагьай синифда кIелзава. Адаз бубадин рехъни давамариз канзава. Вичизни бубадизни мадни чIехи агалкьунар хьурай! Амин!

Къурбаналийрин Камран