Имтигьанар генани гзаф я…
   Алатай йисан июндин вацралай Бакуда акъатзавай лезги медениятдин «Алам» журнал акъатун чи халкь патал кьетlен вакъиа хьанва. Мукьвара и журналдин редактор Къурбаналийрин Камранахъ галаз за суьгьбет кьиле тухвана.  
   КУЬРУЬ КЪЕЙД. Къурбаналийрин Камран — Абдултагьиран хва 1971-йисуз Хачмаз райондин Яламада муаллимдин хзанда дидедиз хьана. 1988-йисуз генерал Магьмуд Абилован т1варунихъ галай Яламадин юкьван мектеб, 1993-йисуз Бакуда Азербайжандин Нафтlадин Академия яру дипломдалди акьалтlарна. 1992-1993-йисара Бакуда лезги ч1алал акъатай «Самур», «Алпан» газетра кlвалахна. 1994-йисуз Азербайжандин минюстда регистрация авур «Шарвили» жегьилрин культурадин макандиз регьбервална. 2004-йисуз Ростовдин Гьукуматдин Университетдин юриствилин факультет куьтягьна. Къ.Камран пуд аялдин буба я. 

 — Камран стха, «Алам» журнал арадал атуникай ихтилатнайтlа кlанзавай. Кьилин фикир нинди тир?

   — 1992-йисуз т1вар-ван авай журналист Фейруз Беделован редакторвилик кваз Бакуда сифте яз лезгийрин «Самур» газетдиз экв акуна. Сифте йикъалай Ж.Жалаловахъ, Б.Адиловахъ, Э.Гуьлалиевахъ, З.Мурадхановахъ галаз санал зани гьа газетда к1валахзавай. Зи рик1ел хъсандиз алама, гьа йикъара чи редакциядиз ч1ехи зари Забит Ризванован чар атанай. Вичин чарче и каркам касди Бакуда чи хайи ч1алал экв акур газет гъиле кьуна, хвешивиляй са кьуьл авурдакай ва хайи ч1алал са журнални акъатун вичин рик1ин мурад тирдакай кхьенвай.  

   Са йис алатайла чна Бакуда лезги жегьилрин культурадин «Шарвили» к1ват1ал минюстда регистрация авуна. Гьа ч1авара чна кхьей «Рагъ» т1вар алай журналдин устав къени зи архивда ама. А ч1авара журнал акъудун анихъ амукьрай, чавай гьич «Шарвили» кlватlални хуьз хьаначир. 

   Фикирар, хиялар къени къуьл хьиз я: дигай ч1ав хьайивалди, ц1ирна, кьил хкажда. 

   — Куьне к1елдайбур шадариз са йисалайни гзаф вахт хьанва. Вилик эцигай макьсадар, ниятар квез кlанивал кьилиз акъатзавани? 

   — Ваъ лагьайт1а, куьне зун айиб ийимир. Чна вилик эцигнавай макьсадар са йисуз, пуд йисуз кьилиз акъудна куьтягь жедайбур туш. Чи рик1ин мурадар пара я. Абур кьилиз акъудун патал чна са шумуд йисуз галат тавуна зегьмет ч1угуна, датlана кlвалахна кlанда. 

   — Журналдин, адан сайтдин винел санлай шумуд касди кlвалахзава? 

   — Квез чахъ ч1ехи коллектив авай хьиз жемир. Сайтдикай рахайтlа, ам са кьегьал жегьилди арадиз гъанва ва идара авунин везифаярни вичин хивез къачунва. Сайтдин жигьетдай гила адаз мадни кьве жегьилди куьмекар гуз алахъзава. 

   — Гьамишан мухбирар авани? 

   — Чахъ са мухбирни авач. Амма чи интеллигенциядин вилик-кьилик квай ксари чаз рик1ин михьивилив, са затlни чавай вилив хуьн тавуна, кхьизва. Ихьтин ксарин арада Асеф Мегьман, Байрам Салимов, Агьмедуллагь Гуьлмегьамедов, Ярали Яралиев, Мегьамед Гьуьсейнов, Фейруз Беделов, Дарвин Велибегов, Фейзудин Нагъиев, Арбен Къардаш, Гьаким Къурбан, Максим Алимов, Азиз Мирзабегов, Вакъиф Муьшкуьрви, Римма Гьажимурадова, Ризван Ризванов, Видади Севзиханов, Эшреф Баламетов, Бегьрам Залов, Гьилал Аскеров, Куругъли Ферзалиев, Гуьлера Камилова, Этибар Стlурви, Гуьзеля Гьасанова, Раида Саидова, Сейфеддин Бедирханов хьтин экуь инсанарни ава. 

   — Аямдин т1алабунрив кьазвай рангарин журнал вахт-вахтунда акъудун регьят карни туш. Пулдин жигьетдай гьикl таъминарзава?

   — 1988-йисалай инихъ зун лезги культура патал алахъзава. И рекье зал гьеле регьятдиз кьилиз акъудиз жезвай са карни гьалтнавач. Чи крар гьамиша къванцяй акъатда. Къени гьак1 я. 

   — «Алам» кьве вацра садра акъатзава ман?

   — Эхь, гьелелиг кьве вацра садра акъатзава. Са т1имил чаз мумкинвилер хьайит1а, чна ам вацра садра, ахпа гьатта кьведрани акъуддай. Вацра кьведра чинрин кьадарни 96-дав агакьариз хьанайт1а, чи крар гуьнгуьна гьатдай. 

   — Журналдин маракьлувал мадни артухарунин, сергьятар гегьеншарунин гьикъиндай фикирдик гьихьтин месэлаяр ква?

   — Лезги манидарар патал чи журналди арадиз гъанвай «Лира» премия, жегьил кхьизвайбур патал чна арадиз гъанвай Лезги Няметан т1варунихъ галай литературадин премия – ибур чи культура вилик тухун патал чна вегьенвай сифте камарикай я. Журналдин кьилевайбуру арадиз гъанвай «Марвар» тlвар алай литературадин кlватlал къвердавай гегьенш жезва. И йисуз чахъ Кцlар, Баку, Дербент ва Махачкъала шегьерра лезги эдебиятдин нянияр кьиле тухудай ниятар ава. 

   — Тlвар-ван авай ксари, кlелзавайбуру журналдиз гьихьтин къимет гузва?

   — Тlвар-ван авай ва авачирбурун арадани журналдиз, ада кьунвай рекьиз акси тирбур зал гьеле гьалтнавач. Садбуру чпин фикирар чи журналда, «Лезги газетда», «Кц1ар» «НВ» газетра ва Интернетдин сайтра кхьизва. Масабуру кисна к1елзава. 

   — Журналдин географиядикайни лагьанайтlа кlанзавай. К1елдайбурун кьадар гьикьван я?

   — Чна акъудзавай 700 нумрадикай са 50-100 чаз амукьзава. Амайбур Москвадилай эгечlна Бакудин вири районралди рекье твазва. Махсус сайтдай Интернет версия к1елдайбурни гзаф ава.

   — Журналда конкурсарни малумарзава. Абурукай куьрелди кьве гаф лагьайт1а жедачни? Лайихлубур гьикl хкягъзава? 

   — Винидихъ къейд авурвал, чи журналди алатай йисуз «Йисан манидарар» хкягъун патал конкурс кьиле тухвана. Конкурс чи журналдин сайтда ва Баку, Сумгаит шегьерра анкетайрин куьмекдалди кьиле фена. Конкурсдин жигьетдай малуматар «фейсбук», «одноклассники» соцсетра, «Лезги чlал» сайтдани ганвай. Чаз вахт т1имил авайвиляй парабуруз геж хабар хьана. Гьавиляй наразивалдайбурни хьана. Са куьнизни килиг тавуна, чна чи кар кьилиз акъудна. Пуд номинациядай («Лезги халкьдин манияр», «Лезги эстрададин манияр», «Лезги ч1алал реп») премияр, «Лира» конкурсдиз талукь махсус статуэтка ва дипломар гъалиб хьайибурув вахкана. Аллагьди рехъ гайитlа, чна и кар цlи мадни гегьеншдаказ кьиле тухуда. 

   — Маракьлу ихтилат авунай сагърай. Къуй «Аламдин» уьмуьр несилрилай несилрал агакьдай яргъиди хьурай! 

Куругъли ФЕРЗАЛИЕВ,

«Лезги газетдай»